ویژگی زلزله نزدیک گسل
هرگاه فاصله گسل فعال تولید کننده نیروی زلزله از ساختگاه مورد نظر کم باشد (تا 12 کیلومتر) ارزیابی ها نشان می دهد که اثر نگاشت های بدست آمده از این نوع زلزله ها با زلزله های فواصل دورتر از گسل تفاوت قابل توجهی خواهد داشت. در مقاله‌ای که در زیر برای شما قرار داده شده است، به برخی ویژگی زلزله نزدیک گسل خواهیم پرداخت. عنوان این مقاله بررسی خصوصيات زلزله های نزديک گسل و لزوم ارزيابی لرزه‌ای ساختمان‌های موجود در حوزه نزديک است.
مهم ترین ویژگی زلزله های نزدیک گسل عبارتند از
- وجود پالس با دامنه بزرگ در نگاشت سرعت ثبت شده.
- زمان تداوم کوتاه
- پریود پالس نسبتا بلند
- عوامل تاثیر گذار بر ساختار زمین لرزه های نزدیک گسل
- مکانیسم شکست
- جهت انتشار شکست نسبت به ساختگاه
- تغییر مکانهای دائمی ناشی از لغزش گسل
عوامل فوق دو اثر عمده را به دنبال دارن
- اثرات جهت پذیری Directivity Effects
- جهت پذیری پیش رونده یا Forward Directivity
- جهت پذیری پس رونده Backward Directivity
لازم به ذکر است که همه شتاب نگاشت ها از ایستگاه‌ها نزدیک چشمه های لرزه ای چنین خصوصیاتی را نشان نمی دهند. این نوع رفتار به بزرگای زلزله، نوع و طول گسیختگی گسل، آزیموت ایستگاه ثبت زلزله بستگی دارد. ضربات نزدیک گسل به دلیل تاثیر آنها بر سازه های پریود بلند بسیار مهم هستند.
PGA (حداکثر شتاب) در زلزله نزدیک گسل
- در یک رکورد زلزله دور از گسل، نسبت PGA برای مولفه کوچکتر افقی به مولفه بزرگتر افقی معمولا حدود 6.82 است، این در حالی است که مقدار این نسبت در یک رکورد زلزله نزدیک گسل قاعده خاصی ندارد.
- در یک رکورد زلزله دور از گسل، شتاب نگاشت مولفه قائم زلزله نسبت به امتدادهای افقی خفیف تر است و PGA مربوط به ان به طور قابل ملاحظه ای کوچکتر می باشند، این در حالی است که در یک رکورد زلزله نزدیک گسل، PGA امتداد قائم نه تنها نسبت به PGA امتداد افقی کمتر نیست، بلکه با توجه به مکانیزم عملکرد گسل، ممکن است بزرگتر از PGA مربوط به امتدادهای افقی نیز باشد. شایان ذکر است که تاثیر شتاب های قائم زلزله می تواند مخرب تر از شتاب های افقی باشد و نمونه ای از این حالت در زلزله دلخراش بم در سال 85 اتفاق افتاد، به گونه ای که گسل مسبب زلزله در نزدیکی شهر بم بوده و اثار تخریبی زیاد ایجاد کرد. بیشینه شتاب ثبت شده در زمین لرزه بم برای مولفه قائم 6.989 برابر شتاب ثقل زمین بوده که این موضوع و همچنین نزدیک بودن به کانون و گسل مسبب زلزله، این شتاب نگاشت را به یکی از بارزترین شتاب نگاشت های دنیا در اورده است.
- شتاب نگاشت های مربوط به رکورد زلزله های نزدیک گسل، عمدتا پالس گونه هستند، در حالی که با فاصله گرفتن از گسل، شتاب نگاشت ها هموارتر شده و معمولا PGA انها کاهش می یابد.
گفت و گو