نحوه اجرای داربست
کارگران تا زمانی که روی زمین ایستاده‌اند تا ارتفاع محدودی می‌توانند کار کنند و برای ادامه کار در قسمت بالا باید وسایلی در زیر پای خود قرار دهند، بدیهی است هرچه ارتفاع دیوار بالا رود وسیله‌ی زیر پا هم باید بلندتر شود. ازاین‌روی ناگزیر به اجرای داربست در فعالیت‌های ساختمانی هستیم.
انواع داربست
داربست داری اقسام کوتاه و بلند است:
الف: داربست های کوتاه
در ساختمان‌های با ارتفاع کم و در قسمت‌های داخلی، از داربست‌های کوتاه و سبک استفاده می‌کنند. معمولاً در این مورد دو عدد بشکه و یک یا دوتخته زیر پا قرار می‌دهند. این کار اصولی و ایمن نیست بخصوص مواقعی که از بشکه به‌صورت خوابیده استفاده شود زیرا چرخش ناگهانی بشکه، احتمال سقوط کارگر را به دنبال خواهد داشت.
با دو عدد نردبان دوطرفه و تخته زیرپایی، داربستی موقت برای کارهای سبک می‌سازند. قرار دادن ظرف ملات، مصالح سنگین مانند اجر، بلوک بر روی این داربست مجاز نیست. حداکثر ارتفاع مجاز این‌گونه داربست‌ها 3 متر خواهد بود. تعمیرکاران و نقاشان می‌توانند برای کارهای موضعی، از داربست‌های چهارپایه‌ای فلزی چرخ‌دار (سکوی کار متحرک) استفاده کنند.
ب: داربست های بلند فلزی
این داربست‌ها را با لوله‌های فولادی به قطر 5 سانتیمتر با حداقل ضخامت 4 میلی‌متر و بست ها مربوط مونتاژ می‌کنند. بااتصال لوله‌ها به یکدیگر به‌وسیله بست ها درزمانی نسبتاً کوتاه می‌توان داربستی ثابت و محکم به وجود آورد و از آن برای کار در ارتفاع استفاده کرد. برای جلوگیری از واژگون شدن؛ باید داربست را به طریق مناسبی به دیوارهای ساختمان مهار کرد. حداکثر فاصله دو مهار 6 متر است. برای بالا و پایین رفتن از داربست، حتماً باید از نردبان سالم استفاده شود. وسایل اتصال و متعلقات مربوط به داربست‌های بلند فلزی عبارت‌اند از:
- بست زوجی: این بست وسیله اتصال لوله‌های عرضی به لوله‌های عمودی است.
- بست گردان: از دو بست مجزا تشکیل‌شده است که با پرچ شدن به یکدیگر، امکان چرخشان ها وجود دارد. به‌وسیله این بست دو لوله را می‌توان با هر زاویه‌ای به یکدیگر وصل کرد.
- بست لوله‌های افقی: این بست دو لوله افقی را تحت زاویه 90 درجه به یکدیگر وصل می‌کند.
- میله شکافدار اتصال: برای طویل کردن دو لوله داربست به کار می‌رود.
- پایه قابل تنظیم: به جداره‌ی داخلی پایین لوله متصل می‌شود و به‌وسیله آن ارتفاع پایه داربست تنظیم می‌شود.
- صفحه زیرستون: صفحه مربع شکل پایه‌داری است که برای توزیع بار از قسمت تحتانی ستون بر روی تکیه‌گاه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
داربست (سکوی) پیش آمده
این نوع داربست از سطح ساختمان به‌صورت سکو بیرون می‌زند و به همین جهت به آن داربست (سکوی) پیش‌آمده می‌گویند. این داربست‌ها به دیوارهای ساختمان تکیه دارند و در مکان‌هایی که برپا سازی داربست‌ها مرسوم از سطح زمین غیرممکن یا پرهزینه باشد، مورداستفاده قرار می‌گیرند. همین‌طور که از ساختمان بالا می‌رود، آن‌ها هم از دیوار باز می‌شوند و توسط جرثقیل در محل جدید (بالاتر) نصب می‌شوند و به این ترتیب در مصالح داربست صرفه‌جویی زیادی به عمل می‌آید.
حفاظت و ایمنی در داربست
- مصالح تشکیل‌دهنده داربست (چوب یا فلز) و وسایل اتصال از نوع مرغوب باشد.
- پایه‌ها بر روی کف محکم مستقر شوند و تعدادان ها با توجه به ارتفاع و بارهای وارده به‌اندازه‌ی کافی باشد.
- حداقل دو محافظ طولی (چپ و راست) در هر داربست به کار رود.
- برای جلوگیری از واژگون شدن، داربست‌های بلند به دیوار ساختمان مهار شوند، حداقل فاصله دو مهار از یکدیگر در داربست‌های فلزی 6 متر است.
- حداقل ضخامت تخته زیر پایی 4 سانتیمتر و حداقل عرض ان ها 25 سانتیمتر است. این‌گونه تخته‌ها باید کاملاً سالم، بدون ترک و از مقاومت کافی برخوردار باشند.
- پوشش تخته‌های زیرپایی حداقل 20 سانتیمتر باشد و درصورتی‌که دوتخته کنار هم قرار می‌گیرند، 20 سانتیمتر از قطعه عرضی داربست عبور کند.
- برای جلوگیری از سقوط ابزار و مصالح، تخته‌های کناری (پاخور) نصب شود.
- برای جلوگیری از سقوط افراد، جان‌پناه به ارتفاع 1 متر نصب شود.
- در داربست‌های بلند، برای بالا و پایین رفتن فقط از نردبان سالم استفاده شود.
- در ارتفاع 4.5 متری از سطح زمین، توری فلزی کهان را اصطلاحاً (سقف حفاظتی) می‌نامند، نصب می‌شود. حداقل عرض این حفاظ باید 1.5 متر باشد.
- از انباشتن مصالح ساختمانی روی تخته‌های زیر پایی به‌صورت متمرکز خودداری شود. مصالح ساختمانی به‌هیچ‌وجه نباید از مانع عبور و مرور افراد روی داربست شوند.
- در داربست‌های مرتفع؛ در صورت امکان از کمربند ایمنی استفاده شود.
اجرای داربست و محاسبه قیمت
هزینه‌های اجرای داربست در فهرست‌بها آیتم مشخصی ندارد و در دل آیتم‌های که به داربست نیاز دارد پیش‌بینی شده است. هزینه های اجرای داربست فلزی به آیتم های مختلفی بستگی دارد که از جمله:
- ارتفاع داربست
- حجم داربست
- محل نصب داربست
- امکان دسترسی به لوازم (جنس کشی)
- تغییر فاصله های استاندارد و عرفی داربست
- مهاری خور داربست
- نوع فعالیت (داربست زیر بتن،داربست نماسازی)
به شکل عمومی هزینه‌های اجاره داربست ماهیانه است (یعنی کسانی که اجاره می‌دهند بدون توجه به‌روزهای کاری شما هزینه یک ماهشان را می‌گیرند … که جای گفت‌وگو دارد) نحوه محاسبه داربست‌ها به‌صورت حجمی محاسبه می‌شود یعنی با توجه مترمربع فضایی که اشغال کرده است تا ارتفاع مشخصی هزینه مشخصی دارد و در صورت افزایش ارتفاع به‌تناسب به قیمت آن افزوده می‌شود. معمولاً صنف مصالح ساختمانی در هرسال نرخ نامه‌ای را برای اجرای داربست منتشر می‌کند.
گفت و گو