آزمایش درصد رطوبت خاک
آزمایش درصد رطوبت خاک با هدف تعیین درصد وزنی آب در خاک نسبت به دانه‌های خاک صورت می‌گیرد. همانطور که می‌دانید در اکثر آزمایش‌های مکانیک خاک همچون حدود اتربرگ و تراکم خاک، لازم است درصد رطوبت خاک تعیین گردد. این آزمایش برای تعیین درصد وزنی رطوبت سنگ نیز به کار می‌رود.
وسایل آزمایش درصد رطوبت خاک
- برای آزمایش درصد رطوبت لازم است از ظرفی آلومینیومی یا حلبی استفاده کرد که حین آزمایش تغییر حجم نداشته باشد.
- برای نمونه های با وزن کمتر از دویست گرم لازم است از ظروفی با درپوش فلزی استفاده کرد.
- برای سنجش درصد رطوبت در خاک‌های با وزن زیاد، نیاز به درپوش نمی باشد.
- گرمخانه یا آون برای تبخیر کردن آب موجود در خاک ها استفاده می‌شود. دمای گرمخانه لازم است در حدود ۱۱۰ درجه سانتی‌گراد تنظیم گردد. دماهای کمتر از این مقدار آب را از داخل خاک بیرون نمی آورد. دماهای بیش از این مقدار هم ممکن است بافت خاک را دچار آسیب نماید.
- برای نمونه خاک های کمتر از ۲۰۰ گرم از ترازویی با حساسیت 0.01 گرم استفاده شود.
- برای نمونه خاک هایی با وزن بیش از ۲۰۰ گرم از ترازویی با حساسیت 0.1 استفاده گردد.
روش انجام آزمایش درصد رطوبت خاک
- وزن ظرف خالی به همراه درب آن را اندازه بگیرید (W1)
- نمونه خاک را درون ظرف قرار دهید.
- درپوش آنرا روی ظرف قرار دهید تا رطوبت آن از دست نرود.
- سپس آن را توزین نمایید (W2).
- بعد از وزن کردن نمونه درپوش را بردارید و نمونه را به مدت ۲۴ ساعت درون گرمخانه قرار دهید تا رطوبت آن کاملا از آن خارج شود.
- زمان قرارگیری خاک درون آون به نوع خاک بستگی دارد.
- در بسیاری از مواقع قرارگیری خاک به مدت ۱۶ ساعت در گرمخانه کافی می باشد.
- هنگامی که از خارج شدن کامل تمامی آب درون خاک اطمینان حاصل شد، آنرا از داخل آون خارج کرده و درپوش آنرا قرا می دهید تا در مجاورت هوا، رطوبت جذب نکند.
- قوطی و نمونه خاک موجود در آن را وزن کرده و مقددار آنرا یادداشت کنید (W3).
خواص فیزیکی خاک در حالت مرطوب
در بسیاری از خاک ها درصد رطوبت طبیعی یکی از خواص فیزیکی مهم است که رفتار خاک را در مقایسه با حدود اتربرگ بیان می کند و بیشتر به صورت حجمی به کار می رود. در خاک های ریزدانه (چسبنده) پایداری و مقاومت خاک بستگی به درصد رطوبت آن دارد. در این حالت رطوبت طبیعی خاک با نشانه های حد روانی و حد خمیری مقایسه می شود و در نتیجه حالت روانی و سفتی خاک مشخص می شود. باید توجه داشت که در مهندسی ژئوتکنیک، ررطوبت خاک آن قسمت از اب آزاد است که فضای بین دانه ها را پر کند و آب منفذی یا ثقلی نامیده می شود نه انکه در ساختمان کریستالی کانی به کار رفته یا در سطح آن جمع شده باشد. بنابر این اگر در ساختمان خاک مقدار زیادی آب کریستالی وجود داشته یاشد نباید این آب را به عنوان رطوبت خاک در نظر گرفت.
آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک
هدف از انجام آزمایش درصد رطوبت خاک، تعیین درصد وزنی رطوبت در خاک نسبت به دانه های خشک می باشد.
البته این آزمایش نمی‌تواند درصد رطوبت خاک واقعی مصالحی را که دارای مقدار قابل توجهی کانی های هالوزی، مونت موریلونیت و کج است را بدست آورد. همچنین در مصالحی که آب درون منافذ آن ها دارای مقدار زیادی املاح محلول مثل کلروسدیم (که در رسوبات دریایی وجود دارد) و یا مواد آلی هستند، درصد رطوبت بدست آمده حقیقی نیست. در موارد فوق الذکر باید روش دیگری اتخاذ شود که نتایج حاصل متناسب با هدف آزمایش باشد.
گفت و گو